Kirgizistan

Rus İmparatorluğu’nun Kuzey Kırgızistan’daki Tarım Siyaseti (XIX. Yüzyılın İkinci Yarısı, XX. Yüzyılın Başı)

Kırgızistan’ın tarihinin öğretiminde en önemli konuların birisi XIX. Yüzyılın ikinci yarısı XX. Yüzyılın başlangıcındaki Rus İmparatorluğunun Kırgızistan’da yürüttüğü tarım siyaseti sayılmaktadır. Adı geçen konu ile ilgili araştırmacıların bilimsel çalışmaları her dönemin siyasi bakış açısına göre farklı farklı değiştirmelere uğramıştır. Bu kitapta bu konu üzerinde geniş durabilmek için devrime kadarki ve Sovyet, Eski Sovyet dönemlerdeki bu konuyla ilgili olan bilimsel araştırmaları inceleyerek gerçek bir sonuca varabilmek için çabalanmıştır. Kırgızistan Rus İmparatorluğuna katıldığından başlayarak bu süreci yansıtan kavramsal yöntemdeki bir çok tarihsel eserler yayınlanmaya başlamıştır. Bu eserlerin değeri yazarların araştırmasında bu konuyla ilgili olumlu ve olumsuz taraflarının tam olarak yansıtılmasındadır. İlk eserler Rus İmparatorluğunun ele geçirme siyasetine katılan insanlar tarafınca yazıldığından dolay bu süreç bilimsel özelliği kazanamayıp sadece olayı betimleme olmuştur. Bu eserlerde bazı yazarlar olaylar hakkında açıklamalarını da belirtmişlerdir. Toplumun aydınlanmasıyla her bir araştırmacı Rus İmparatorluğunun Türkistan’da yürüğü siyasetinin olumlu taraflarını belirtmekle birlikte, bazen bu sürecin olumsuz taraflarını da açıkça belirtmişlerdir. Böylece bizim dikkatimizi çeken bu konu döneme göre değerlendirilmiştir. Rus imparatorluğu Güney Kırgızistan’daki toprak siyasetini Kuzey Kırgızistan’dakine göre bir az farklı yönetmiştir. Çarlık hükümetinin göç siyasetini genelde Ruslar yöneterek bu durumdan bir çok fırsattan yararlanmışlardır. Rusya’nın toprak siyaseti tamamen soygunculuk, yağmalama niteliğinde olmuştur. İleride Rusya’nın yine bu kadar torağı yerel halkın elinden alma amacı olmuştur. Kırgızistan’ın güney bölgesinde toprağın ülkenin mülkiyeti olarak ilan etmek Çarlık Hükûmeti için çok uygun olmuştur. Rus İmparatorluğunun Kırgızistan’da yürüttüğü tarım siyasetinin olumlu ve olumsuz tarafları hakkında kısa bilgi verecektir. Toprak siyasetinin genel olarak yerel halka olan siyasi ve ekonomik etkilerini incelenmiştir. Rus iktidarı bu bölgede kendi iktidarını oluşturmak için yürüttüğü faaliyetleri ele alınmıştır. Her Rus iktidarının yerel halka değer vermedikleri ve dikkat çektiğini görmek mümkün.

Kırgızistan Edebiyatında Hikâye

Ülkemizde Türkiye dışındaki Türk dünyası edebiyatlarının yeterli seviyede tanınmadığı bilinmektedir. Türk dünyası edebiyatları hakkında doğru bilgi sahibi olabilmek için her Türk topluluğunun edebi metin ve eserlerinin Türkiye Türkçesine özenle aktarılması gerekir. Geniş coğrafyaya yayılmış soydaşlarımızı yakından tanımak ve edebi eserlerini bilimsel bakış açısıyla değerlendirmek önemli vazifelerimizdendir. Türk dünyası topluluklarının edebiyatları söz konusu olduğunda Kırgızistan edebiyatı başta gelmektedir. Toplumsal varlık olan insanı en yoğun ve özlü şekilde anlatmayı amaçlayan ve kısa hacimli nesir türü olan hikâye Kırgızistan edebiyatında çok önemli yere sahiptir. Elinizde bulunan bu kitap Kırgızistan edebiyatında batılı anlamdaki modern hikâyenin oluşum biçimi ve gelişim çizgisini kaynaklar ve metinler aracılığıyla tespit etmek amacıyla kaleme alınmıştır. Araştırmada ilkin Kırgızistan’ın Çarlık Rusya’sı tarafından işgali kronolojik sırayla ve ana çizgileriyle özetlenmiştir. Ardından ülkede hikâye türünün kuruluş ve gelişmesine yön veren öncü şahsiyetler hakkında derli toplu tanıtıcı bilgiler verilmiştir. Sovyet dönemi Kırgızistan edebiyatında hikâyenin geçirdiği tarihi süreç ile önemli aşamalar kronolojik olarak anlatılmıştır. Yoğun araştırma ve yazma çalışmalarıyla Kırgızistan hikâyeciliğine yön veren, çığır açan ve katkı sağlayan yazarlar ele alınmıştır. Seçilmiş hikâye metinleri günümüz Türkiye Türkçesine özenli biçimde aktarılmıştır. Bazı hikâyeler şekil ve içerik bakımından incelenmiş, hakkında yorum ve değerlendirmeler yapılmıştır. Çalışmada tarihi ve teorik incelemenin ardından Kırgızistan edebiyatına ait 16 adet hikâyenin günümüz Türkiye Türkçesine dikkatle aktarılmış metinleri yer alır. Yazarların doğum tarihleri göz önünde bulundurularak hikâyeleri seçilmiştir. Hikâye metinleri verilmeden önce her bir hikâyeci hakkında tanıtıcı bilgiler verilmiştir. Verilen bilgiler yazarın hayatı, sanatçı kişiliği, edebi görüşleri, hikâye sahasındaki arayış ve kalem faaliyetleri değerlendirilerek oluşturulan bilimsel araştırma ürünü verilerdir. Kitap aracılığıyla okuyucuların çağdaş Kırgızistan hikâyeciliği hakkında derli toplu bilgi sahibi olması amaçlanmaktadır. Eser sayesinde ülkemizdeki geniş okuyucu kitlesi ünlü hikâyeciler ve örnek hikâyelerden yola çıkarak Kırgızistan hikâyesini yakından tanıma fırsatı bulacaktır.

Orta Asya’da ve Kırgızistan’da İslami Finansın Gelişimi, Muhasebe Sistemi ve Halkın Bakış Açısı Üzerine Bir Araştırma